Czym jest rozdzielczość? Co jest aspect ratio? Full HD czy 4K – która opcja lepsza i dlaczego? Czym jest downscaling? Co oznacza zapis 1080p, a co 1080i? Poznaj wszystkie najpopularniejsze rozdzielczości nagrywania filmów!
Ze słowem “rozdzielczość” zetknął się chyba każdy. To, co warto zaznaczyć na samym wstępie, to fakt, że za wyższą rozdzielczością nie zawsze idzie wyższa jakość. Jest to jeden z parametrów, który na nią wpływa, ale nie jedyny. Za jakością nagrywanych filmów stoją również m.in.: bitrate, ilość bitów w palecie kolorów, subsampling oraz kodek. O tych aspektach przeczytasz jednak w oddzielnym artykule.
Co to jest piksel?
Żeby lepiej zrozumieć zagadnienie rozdzielczości – zacznijmy od samych podstaw. Obraz wyświetlany na ekranie monitorów składa się malutkich cząsteczek zwanych pikselami. Piksel nie ma ściśle standaryzowanego rozmiaru ani kształtu. Przyjmuje on jednak najczęściej formę kwadratu lub prostokąta, rzadziej trójkąta.
A zatem widziany z daleka obraz to nic innego jak ogromny zbiór wielu nagromadzonych pikseli. Każdy pojedynczy piksel składa się najczęściej z 3 jeszcze mniejszych fragmentów (tzw. subpikseli), z których każdy emituje światło o innej barwie – czerwonej, zielonej lub niebieskiej. Kolor pojedynczego piksela jest więc wypadkową składowych subpikseli.
Co to jest rozdzielczość?
Wyświetlany na monitorze obraz skomponowany jest ze skończonej liczby pikseli. Rozdzielczość to parametr mówiący o tym ile pikseli w poziomie, a ile w pionie składa się na cały obraz. Podawana jest w postaci dwóch cyfr rozdzielonych znakiem “x” np. 1920 x 1080, co w tym przypadku oznacza 1920 pionowych linii pikseli oraz 1080 poziomych.
Dla ułatwienia, oprócz zapisu cyfrowego, rozdzielczości posiadają swoje nazwy. I tak rozdzielczość 1280 x 720 pikseli nazywana jest HD (od słów high-definition), a wymiary 1920 x 1080 to inaczej Full HD. Słynna rozdzielczość o nazwie ogólnej 4K ma wiele odmian. Najpopularniejszą z nich jest 4K dla formatu telewizyjnego 16:9, zwana również Ultra HD, o wymiarach 3840 x 2160. Mniej popularną (z nazwy) jest rozdzielczość QHD lub inaczej Quad HD o wymiarach 2560 x 1440 pikseli.
Litera “K” w nazwach rozdzielczości np. 4K, 6K, 8K, wzięła się od słowa kilo, które oznacza tysiąc. Cyfra poprzedzająca K związana jest z dłuższą przekątną obrazu. A zatem obraz o wymiarach 6144 x 3456 pikseli nazwiemy 6K, a taki o wymiarach 8192 x 4608 to 8K.
Czym jest aspect ratio?
Aspect ratio, czyli po polsku format obrazu, to inaczej iloraz długości do wysokości obrazu, wyrażony w postaci dwóch liczb rozdzielonych dwukropkiem, który czytamy jako „na”. A zatem 16:9 czytamy szesnaście na dziewięć i jest to jeden z najpopularniejszych formatów. Jest on powszechnie wykorzystywany w telewizji oraz internecie. Format 16:9 wyrażony w pikselach to właśnie Full HD (1920 x 1080) oraz 4K (3840 x 2160).
Zobacz także: Co wpływa na jakość video?
Coraz bardziej popularne w social mediach stają się również video w pionie (wertykalne). Mają one odwrócone proporcje, czyli 9:16. Popularnym w przeszłości aspect ratio było 4:3. Zbliżony do kwadratu format wynikał z ówczesnych ograniczeń technologicznych. Będąc w kinie przywykliśmy do szerszego obrazu, bardziej panoramicznego. A to za sprawą stosowanego tam formatu 2,39:1 (oraz m.in. 1,85:1).
Co to znaczy, że obraz jest z przeplotem?
Może spotkałeś się kiedyś z zapisem „1080p” oraz „1080i”? Literka „p” jest skrótem od słowa progressive, co oznacza obraz progresywny – bez przeplotu. Oznaczenie „i” pochodzi od interlaced, czyli obrazu z przeplotem. Czym jest przeplot? W uproszczeniu chodzi o to, że w jednej, pojedynczej klatce obrazu są dwa pola – jedno składające się z linii parzystych, a drugie nieparzystych i wyświetlane są na zmianę. W przypadku obrazu progresywnego takiego zabiegu nie ma, w danym momencie wyświetlany jest cały obraz.
Obraz z przeplotem wymaga mniejszej szerokości pasma, co jest istotne w przypadku telewizji, jednak obraz jest zauważalnie gorszej jakości. Zwłaszcza na ujęciach w ruchu można dostrzec artefakty, rozmycia i nieostrości względem obrazu tej samej rozdzielczości, ale bez przeplotu. Dlatego paradoksalnie obraz w rozdzielczość 1080i jest słabszej jakości od obrazu o rozdzielczości 720p. Progresywny obraz 720p zawiera więcej detali i mniej artefaktów od obrazu FullHD z przeplotem.
Downscaling i upscaling w rozdzielczości
Mówiąc o rozdzielczościach, warto wspomnieć o downscalingu oraz upscalingu. Jak pewnie się domyślasz – pojęcia te związane są ze skalowaniem obrazu. Downscaling to skalowanie w dół, a upscaling – w górę. Po co nagrywać film w 4K, a renderować go do FullHD? Powodów jest conajmniej kilka:
- obraz 4K zeskalowany do 1080p jest bardziej ostry ze względu na większą gęstość pikseli
- obraz 4K można bezstratnie stabilizować i kropować (przybliżać) nawet o 200% bez straty jakości przy renderze do 1080p
- po downscalingu pliki zajmują mniej miejsca na dysku i są łatwiejsze w edycji
Upscaling czyli nagrywanie w niższej rozdzielczości i renderowanie filmu do wyższej, często wiąże się z utratą jakości. Tu warto powtórnie zaznaczyć, że nie tylko “rozszerzanie” rozdzielczości ma wpływ na jakość obrazu, ale i bitrate nagrania, ilość bitów w palecie kolorów, subsampling czy użyty kodek video.
Dlatego też może okazać się, że ujęcie w bardzo dużym bitracie wyrenderowane do wyższej rozdzielczości ma lepszą jakość od nagrania już w tej docelowo-wyższej rozdzielczości, ale przy pozostałych słabych parametrach.
Rozdzielczości oraz proporcje obrazu na YouTube
Platforma YouTube umożliwia dodawanie filmów w różnych rozdzielczościach. Standardowym współczynnikiem proporcji filmów na YouTube odtwarzanych na komputerze jest popularne 16:9. W przypadku innych proporcji, np. 4:3 lub pionowych filmów 9:16 odtwarzanych na komputerach, YouTube może automatycznie dodać białe (lub w motywie ciemnym – ciemnoszare) wypełnienie obrazu od boków lub u góry i dołu.
Dla domyślnego aspect ratio 16:9, YouTube zaleca renderować filmy w poniższych rozdzielczościach:
- 240p: 426 x 240 pikseli
- 360p: 640 x 360 pikseli
- 480p: 854 x 480 pikseli
- 720p: 1280 x 720 pikseli
- 1080p: 1920 x 1080 pikseli
- 1440p: 2560 x 1440 pikseli
- 2160p: 3840 x 2160 pikseli
Czy ten artykuł był dla Ciebie przydatny? Koniecznie podziel się swoją opinią w komentarzu poniżej!
Lektor do reklamy
Potrzebujesz głosu do swojego filmu lub reklamy? Serdecznie zachęcam Cię do sprawdzenia mojego dema (kliknij tutaj) oraz portfolio i skorzystania z moich usług. Porozmawiajmy o Twoim projekcie!
